به گزارش خبرگزاری مهر، آئین گشایش اجلاس بین‌المللی «حقوق بشر در رهیافت شرقی» با سخنرانی امین‌حسین رحیمی وزیر دادگستری و با حضور اندیشمندان، اساتید دانشگاه و صاحب‌نظران حوزه حقوق بشر از ایران و ۲۳ کشور جهان در تهران برگزار شد.
امین حسین رحیمی وزیر دادگستری جمهوری اسلامی ایران، در ابتدای سخنان خود جان‌باختن جمعی از هم‌وطنانمان در حادثه آتش‌سوزی بندر شهید رجایی را تسلیت گفت و با آسیب‌دیدگان این حادثه غمبار ابراز همدردی کرد.
رحیمی در سخنان خود با تبیین جایگاه ریشه‌ای حقوق بشر در تمدن‌های شرقی، به دغدغه بشریت برای تحقق عدالت و کرامت انسانی اشاره کرد و اظهار کرد: ایده حقوق بشر برای نخستین‌بار در مشرق زمین و در بستر تمدن‌های کهن شکل گرفت و این تمدن‌ها، برخلاف تصور غرب محورانه، پیشتاز تدوین قواعد مدنی، حقوقی و انسانی بوده‌اند.
وی با استناد به نمونه‌های تاریخی همچون «قانون حمورابی» در بابل و «منشور کوروش کبیر» در ایران باستان، تأکید کرد: این آثار تاریخی گواه آن است که مفاهیم عدالت، بردباری مذهبی، احترام به کرامت انسان و پرهیز از خشونت، قرن‌ها پیش از شکل‌گیری تمدن غرب در مشرق زمین به منصه ظهور رسیده‌اند.
رحیمی با اشاره به نقش برجسته ادیان الهی، به ویژه دین مبین اسلام، در تبیین حقوق بشر گفت: آموزه‌های پیامبر اسلام و سیره عملی امام علی علیهماالسلام سرشار از توصیه به عدالت، برادری، رعایت حقوق ضعفا و احترام به کرامت انسانی است؛ مفاهیمی که به صورت مستقیم در قرآن کریم و در رفتار پیشوایان اسلامی متجلی شده است.
وی در ادامه به تفاوت‌های اساسی میان رهیافت شرقی و نگرش غربی به حقوق بشر پرداخت و اظهار کرد: نگاه غربی به حقوق بشر غالباً فردمحور است، در حالی که در نگاه شرقی، آزادی فردی همواره با مسئولیت اجتماعی همراه است. در رهیافت شرقی، آزادی به معنای آسیب رساندن به اجتماع یا نقض اخلاق عمومی پذیرفته نیست.
وزیر دادگستری با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران بر همین نگاه متوازن مبتنی بر آزادی در چارچوب مسئولیت اجتماعی و قانون تأکید دارد، افزود: در نظام حقوقی جمهوری اسلامی، آزادی‌های فردی و اجتماعی از حقوق اولیه انسان‌ها به شمار می‌رود و هیچ‌کس حق تعدی به این حقوق را ندارد.
رحیمی همچنین با نقد دیدگاه‌های غربی در زمینه حقوق بشر گفت: یکی از چالش‌های اساسی در اجرای حقوق بشر در جهان، تحمیل یکجانبه دیدگاه‌های غربی بدون توجه به فرهنگ‌ها، ادیان و ارزش‌های بومی سایر ملل است. این رویکرد نه تنها باعث توسعه حقوق بشر نمی‌شود بلکه موجب تضعیف آن می‌گردد.
وی با اشاره به موارد متعددی از نقض گسترده حقوق بشر توسط قدرت‌های غربی از جمله جنگ‌های جهانی، استعمار و حوادث جاری در فلسطین و غزه تصریح کرد: بسیاری از بانیان و مدعیان حقوق بشر، خود بزرگترین ناقضان این حقوق در تاریخ معاصر بوده‌اند.
وزیر دادگستری در پایان سخنان خود بر اهمیت تقویت رهیافت شرقی به حقوق بشر تأکید کرد و گفت: امروز بیش از هر زمان دیگری باید به ظرفیت‌های غنی مشرق زمین در زمینه حقوق بشر توجه کرد. حقوق بشر باید بر مبنای اصول فطری مشترک انسان‌ها، احترام به فرهنگ‌ها و ادیان و همزیستی مسالمت‌آمیز استوار شود. این اجلاس فرصت مغتنمی است برای تبادل اندیشه و همفکری در راستای ارائه راهکارهای مؤثر و بومی برای ارتقای حقوق بشر جهانی.
رحیمی همچنین ابراز امیدواری کرد که اندیشمندان مشرق زمین با ترسیم راهکارهایی عملی، به ویژه با تکیه بر اخلاق، باورهای درونی و التزام به قوانین، زمینه الزام دولت‌ها به رعایت واقعی حقوق بشر را فراهم آورند.
