غده تیروئید چیست و چه کاری انجام می دهد؟
تیروئید یک غده پروانه ای شکل کوچک است که در جلو گردن و درست زیر سیب آدم قرار دارد. این غده از دو لوب در هر دو طرف نای تشکیل شده که توسط پل کوچکی از بافت تیروئید به نام ایسموس به یکدیگر متصل شده اند.
این غده درون ریز، دو هورمون به نام تیروکسین (T4) و تری یودوتیرونین (T3) را ساخته و به درون خون ترشح می کند. این دو هورمون کل عملکرد طبیعی سلول های بدن را سازماندهی می کنند. T4 و T3 متابولیسم سلول های بدن را مشخص کرده یا به عبارت دیگر، سرعت عملکرد سلول ها را تنظیم می کنند. اگر این هورمون ها بیش از حد تولید شوند، سرعت فعالیت بدن را افزایش داده و می توانند باعث افزایش عملکرد روده ای، افزایش دفع و یا اسهال شوند.
در مقابل، اگر هورمون های تیروئید کمتر از حد معمول ترشح شوند، متابولیسم سلول های بدن را کاهش داده و نشانه هایی چون کند شدن ضربان قلب، کاهش عملکرد روده ای و یبوست را به دنبال دارد. اگر نوجوان شما این نشانه ها را دارد، پیشنهاد می کنیم به یک متخصص داخلی تهران مراجعه نمایید.
چه کسانی به بیماری های تیروئید دچار می شوند؟
اختلالات تیروئید مانند سرماخوردگی واگیردار نیستند که توسط یک ویروس منتشر شود. هرکس ممکن است به بیماری های تیروئیدی دچار شود. بیماری تیروئید ممکن است در بدو تولد وجود داشته باشد یا در دوران کودکی، نوجوانی یا بزرگسالی بروز پیدا کند. قابل ذکر است که زنان حتی در سنین بالا (اغلب در دوران بعد از یائسگی) دچار اختلالات تیروئیدی می شوند.
اگر اختلالات تیروئید در بدو تولد وجود داشته باشد، بیماری کم کاری تیروئید مادرزادی نامیده می شود. کم کاری تیروئید حدود ۸۵ درصد از اختلالات تیروئید را به خود اختصاص داده و تنها ۱۵ درصد از بیماری های تیروئید، مربوط به پرکاری آن هستند.
البته برخی موارد یا بیماری ها نیز می توانند خطر ابتلا به بیماری های تیروئیدی را افزایش دهند. مواردی نظیر:
- وراثت: دانشمندان کشف کرده اند که سابقه خانوادگی ابتلا به اختلالات تیروئیدی می تواند درصد ابتلا به این بیماری را در افراد افزایش دهد.
- بیماری های زمینه ای مانند کم خونی پرنیشیوز، دیابت نوع ۱، نارسایی های غدد فوق کلیه، لوپوس، آرتریت روماتوئید روماتیسم مفصلی، سندورم شوگرن، سندورم ترنز و سندروم داون
- مصرف داروهایی با دوز بالای ید مانند آمیودارون
- افزایش سن خصوصا در خانوم های بالای ۶۰ سال
- سابقه سرطان
- سابقه برداشتن غده تیروئید مانند جراحی های تیروئیدکتومی یا پرتودرمانی
علائم کم کاری تیروئید نوجوانان
به طور کلی علائم و نشانه های بیماری کم کاری تیروئید در نوجوانان بسیار شبیه به این بیماری در بزرگسالان است. اما آنچه تشخیص این بیماری را دشوار می نماید، شناسایی آن ها است. نوجوانان شما ممکن است نشانه هایی از این بیماری را داشته باشند، اما آن ها را بروز نداده و جزئی از زندگی عادی بدانند. اما بد نیست با کوچکترین علائم به یک متخصص داخلی تهران مراجعه نمایید.
علائم رایج کم کاری تیروئید در نوجوانان به شرح زیر است:
- یبوست
- خشک شدن مو و پوست
- احساس سرما
- خستگی دائمی
- فراموشی
- مشکلات خلقی و رفتاری
- بروز نشانه هایی از افسردگی
- عدم تمرکز حواس
اگر این بیماری پیشرفت نماید، نشانه های قابل توجه تری را از خود نشان می دهد، بنابراین بهترین راهکار قبل از بروز سایر نشانه ها مراجعه به یک متخصص داخلی تهران است.
برخی از نشانه ها پس ازپیشرفت بیماری:
- اختلالات محسوس رشد نوجوان
- کوتاهی قد
- کند شدن رشد سینه در دختران نوجوانان
- افزایش اندازه بیضه در پسران نوجوان
- ناخن و موهای شکننده
- تاخیر در بروز نشانه های بلوغ در دختران و پسران
- بزرگ شدن اندازه تیروئید
- درد و سفتی مفاصل و عضلات
- پف صورت
- صدای خشن
- پریودهای نامنظم در دختران
- بگذارید یک باور غلط را بررسی نماییم. اغلب افراد تصور می کنند، رایج ترین نشانه کم کاری تیروئید، افزایش وزن است. اما درواقعیت این اتفاق نمی افتد. خصوصا در نوجوانان که به علت رشد سریع، افزایش وزن به طور محسوس در آنان مشخص نمی شود.
راههای تشخیص کم کاری تیروئید در نوجوانان
بهترین و مطمئن ترین راه برای تشخیص کم کاری تیروئید در نوجوانان، انجام آزمایش خون است. حساس ترین آزمایش برای تشخیص کم کاری تیروئید، اندازه گیری هورمون محکر تیروئید (TSH) محسوب می شود. زمانیکه هورمون های تیروئید در خون کاهش می یابد، غده هیپوفیز متوجه این مشکل شده و هورمون TSH بیشتری را تولید کرده تا غده تیروئید، هورمون های بیشتری را تولید نماید. در آزمایش خون با اندازه گیری این هورمون، کم کاری تیروئید تشخیص داده می شود. به همین دلیل زمانی که نوجوان خود را جهت معاینه پیش متخصص داخلی تهران ببرید در وهله اول برای او آزمایش خون می نویسد.
یکی دیگر از آزمایش های تشخیص کم کاری تیروئید در نوجوانان، اندازه گیری میزان هورمون T4 در خون است. اگر میزان این هورمون کم تر از میزان استاندارد باشد، یعنی فرد دچار کم کاری تیروئید بوده و اگر بیشتر از اندازه طبیعی باشد، یعنی پرکاری تیروئید اتفاق افتاده است.
یکی دیگر از آزمایش های مرسوم تشخیص بیماری تیروئید، آزمایش T3 است. البته آزمایش خون مربوط به هورمون T3، در اکثر مواقع برای تشخیص پرکاری تیروئید مورد استفاده قرار می گیرد.
آیا کم کاری تیروئید در نوجوانان قابل درمان است؟
بیماری کم کاری تیروئید یک اختلال شایع در میان نوزادان، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان است. سالانه عده زیادی از افراد دچار این بیماری می شوند. اما خبر خوب اینکه، بیماری های تیروئید قابل کنترل و درمان است. برای درمان این بیماری با مشاهده علائم باید به یک متخصص داخلی تهران مراجعه کنید.
راه های درمان کم کاری تیروئید در نوجوانان شامل داروهای کنترل کننده هورمون های تیروئید، ید رادیواکتیو یا جراحی و برداشتن بخشی از تیروئید هستند. خوشبختانه در اکثر مواقع، بیماری های تیروئید با دارو کنترل شده و نیازی به موارد درمانی دیگر ندارد. البته این موضوع نیز بستگی به زمان مراجعه شما به متخصص داخلی تهران دارد. اگر در زمان مناسب پیگیری های لازم را انجام دهید، نیازی به جراحی و پرتو درمانی وجود نخواهد داشت.
سخنی با والدین
سالانه افراد زیادی به تیروئید دچار می شوند. نوجوانان نیز از ابتلا به این بیماری ایمن نیستند. اما آنچه ابتلا به اختلالات تیورئیدی را در نوجوانان حاد و مشکل می کند، تشخیص علائم آن است. در اکثر مواقع نشانه های بیماری کم کاری تیروئید در نوجوانان، با ترشح هورمون های دوران بلوغ آنان اشتباه گرفته می شود. به همین دلیل با یک یا دو علائم نوجوان خود را به یک متخصص داخلی تهران نشان دهید.
متاسفانه این موضوع، سبب شده تا بیماری های تیروئید عود کرده و مشکلات جدی را ایجاد نماید. بنابراین، بهترین راه این است که نشانه های این بیماری را شناخته و درصدد برطرف کردن آنان برآید. اگر نوجوان شما دچار این اختلالات بوده، باید در اسرع وقت به متخصص داخلی در تهران مراجعه نمایید تا درمان آغاز شود.