به گزارش اقتصادآنلاین، مهرین نظری: صنعت رمزارزها در ایران طی سالهای اخیر یکی از سریع‌ترین رشدها را در بخش‌های اقتصادی داشته است. با وجود محدودیت‌های بین‌المللی و تحریم‌ها، ایرانیان از رمزارزها به عنوان ابزاری برای سرمایه‌گذاری، پرداخت‌های بین‌المللی و حتی حفظ ارزش دارایی‌های خود استفاده کرده‌اند. اما انسداد درگاه‌های پرداخت صرافی‌های رمزارز در روز‌های اخیر، این اکوسیستم را با بحرانی جدی مواجه کرده است.
تصمیمی بحث‌برانگیز و پیامد‌های آن
مسدودسازی درگاه‌های پرداخت صرافی‌های رمزارز با هدف “مقابله با فعالیت‌های غیرقانونی” صورت گرفته است. طبق گزارش‌ها، بیش از ۷۰ درصد صرافی‌های رمزارز آنلاین در ایران، به دلیل قطع دسترسی به درگاه‌های بانکی، فعالیت‌های خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند. این اقدام ناگهانی، موجب از دست رفتن اعتماد کاربران شده و نگرانی‌هایی را درباره آینده این صنعت ایجاد کرده است.
براساس گزارش‌های منتشر شده، روزانه حدود ۳۰۰ میلیارد تومان تراکنش در صرافی‌های رمزارز ایرانی انجام می‌شد که اکنون به دلیل این اقدام به شدت کاهش یافته است. این رقم نشان‌دهنده اهمیت بالای این بازار در اقتصاد دیجیتال ایران است.
واکنش فعالان صنف
فعالان حوزه رمزارزها در بیانیه‌ای رسمی، مسدودسازی درگاه‌ها را اقدامی “غیرکارشناسی” توصیف کرده و تأکید کرده‌اند که این اقدام به جای مقابله با سوءاستفاده‌ها، منجر به گسترش بازار‌های زیرزمینی خواهد شد. در این بیانیه آمده است: “صنعت رمزارز در ایران نیازمند تنظیم‌گری هوشمندانه است، نه اقدامات سختگیرانه که باعث افزایش ریسک‌های کاربران و کاهش شفافیت در بازار می‌شود. “
پیشنویس سند رمزارزها؛ فرصت یا تهدید؟
چندی پیش در رویداد رمزآتی، از پیشنویس سند رمزارزها رونمایی شد. این سند که با هدف تنظیم‌گری فعالیت‌های مرتبط با رمزارزها تدوین شده، امید‌هایی را در میان فعالان این حوزه ایجاد کرده بود. با این حال، همزمانی مسدودسازی درگاه‌ها با رونمایی این سند، انتقاداتی را به دنبال داشته است. برخی کارشناسان معتقدند که اقدامات اخیر با اهداف سند پیشنهادی که بر حمایت از نوآوری و توسعه اقتصاد دیجیتال تأکید دارد، در تضاد است.
یکی از بند‌های پیشنهادی این سند، ایجاد چارچوب‌های قانونی برای صرافی‌های رمزارز است. اما به نظر می‌رسد تا زمانی که این چارچوب‌ها به مرحله اجرا نرسند، تصمیمات ناگهانی مانند انسداد درگاه‌ها، اعتماد کاربران و سرمایه‌گذاران را بیش از پیش تضعیف خواهد کرد.
در حالی که کشور‌های همسایه ایران مانند ترکیه و امارات متحده عربی به سرعت در حال توسعه قوانین حمایتی برای بازار رمزارز هستند، ایران با سیاست‌های محدودکننده، در حال از دست دادن فرصت‌های طلایی در این حوزه است. به‌عنوان مثال، امارات متحده عربی با ایجاد منطقه‌های ویژه برای فعالیت‌های مرتبط با بلاکچین و رمزارز، توانسته است به یکی از قطب‌های این صنعت در جهان تبدیل شود.
ظرفیت‌های از دست رفته
بر اساس آمار‌های غیررسمی، بیش از ۱۲ میلیون ایرانی در بازار رمزارزها فعالیت دارند. این تعداد قابل توجه کاربران، ایران را به یکی از بزرگترین بازار‌های رمزارز در منطقه تبدیل کرده است. علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که حدود ۸ درصد از استخراج بیت‌کوین جهانی در ایران انجام می‌شود. با این وجود، سیاست‌های فعلی مانع از بهره‌برداری کامل از این ظرفیت‌ها شده است.
پیامد‌های انسداد درگاه‌ها
انسداد درگاه‌ها، پیامد‌های گسترده‌ای برای کاربران و کسب‌وکار‌های مرتبط با رمزارزها به همراه داشته است. بسیاری از کاربران به دلیل عدم دسترسی به خدمات رسمی، به پلتفرم‌های خارجی و غیرمجاز روی آورده‌اند. این موضوع علاوه بر افزایش هزینه‌ها، خطراتی مانند کلاهبرداری و از دست رفتن دارایی‌ها را به دنبال دارد.
همچنین، استارت‌آپ‌های فعال در این حوزه که به‌عنوان بخش مهمی از اقتصاد دیجیتال کشور شناخته می‌شوند، با مشکلات جدی در جذب سرمایه و ادامه فعالیت مواجه شده‌اند. یکی از بنیان‌گذاران صرافی‌های رمزارز در مصاحبه‌ای اعلام کرده است: “ما آماده همکاری با نهاد‌های نظارتی برای ایجاد شفافیت در فعالیت‌هایمان هستیم، اما انسداد درگاه‌ها بدون ارائه جایگزین مناسب، فعالیت‌های ما را فلج کرده است. “
انسداد درگاه‌های صرافی‌های رمزارز نه تنها چالشی جدی برای فعالان این حوزه است، بلکه به اعتماد عمومی به اقتصاد دیجیتال کشور آسیب وارد کرده است. با وجود ظرفیت‌های گسترده ایران در حوزه رمزارزها، اتخاذ سیاست‌های نادرست و محدودکننده می‌تواند این فرصت‌ها را از بین ببرد. تنها با تنظیم‌گری هوشمندانه و حمایت از نوآوری می‌توان این صنعت نوپا را به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دیجیتال ایران تبدیل کرد.
