اگر از نحوه محاسبه قیمت طلا آگاه نباشید، متوجه نمی‌شوید که قیمت نهایی چگونه محاسبه شده است؛ اما با دانستن نحوه محاسبه قیمت طلا، می‌توانید با اطلاع از وزن طلا ، عیار و قیمت آن در هر روز، بدون پرسش از فروشنده، قیمت خرید و فروش طلا را به دست بیاورید. این مقاله نحوه محاسبه قیمت طلا را به‌شکل کاربردی آموزش می‌دهد. همچنین می‌توانید با محاسبه آنلاین قیمت طلا ۱۸ عیار، قیمت طلا را به‌دست بیاورید.
قیمت طلا از چه اجزایی تشکیل شده است؟
قیمت خرید طلا شامل چند جزء اصلی است که هرکدام نقش خاصی در تعیین قیمت نهایی ایفا می‌کنند. این اجزا عبارتند از:
قیمت پایه طلا
قیمت پایه طلا، قیمت هر گرم طلا در هر روز است. طلافروشان معمولا قیمت روزانه طلا را بر روی تابلویی در داخل مغازه درج می‌کنند. قیمت پایه طلا در بازار تحت تاثیر عوامل زیر مشخص می‌شود:
- قیمت جهانی طلا: قیمت جهانی طلا که به دلار آمریکا محاسبه می‌شود، یکی از عوامل کلیدی در تعیین قیمت طلا در بازار است. این قیمت به‌صورت زنده در بازارهای جهانی مشخص می‌شود و تحت تأثیر عرضه و تقاضای جهانی، شرایط اقتصادی، سیاسی و نرخ بهره قرار دارد.
- نرخ ارز: از آنجا که قیمت جهانی طلا به دلار محاسبه می‌شود، نرخ ارز (بخصوص نرخ دلار به ریال) تأثیر مستقیم بر قیمت طلای داخلی دارد. با افزایش یا کاهش نرخ دلار در مقابل ریال، قیمت طلا در ایران نیز به همان نسبت تغییر می‌کند.
- شرایط بازار داخلی: شرایط اقتصادی داخلی ایران نیز بر قیمت هر گرم طلا تأثیرگذار است. تورم، سیاست‌های پولی، تقاضا برای طلا در بازار داخلی و قوانین و مقررات دولتی همگی می‌توانند در تعیین قیمت طلا در ایران مؤثر باشند.
با توجه به موارد فوق، قیمت هر گرم طلا در هر روز مشخص شده و مبنای نحوه محاسبه قیمت طلا قرار می‌گیرد.
اجرت ساخت
اجرت ساخت، هزینه‌ای است که طلاساز برای ساختن طلا در نظر می‌گیرد. هرچه طلای ساخته‌شده ظریف‌تر و پرکارتر باشد، دستمزد اجرت آن هم بیشتر است. به‌عنوان مثال، زیورآلاتی مانند دستبند ساده، زنجیر و النگو که توسط دستگاه ساخته می‌شوند، معمولا کمترین اجرت را دارند. اما زیورآلاتی مانند سینه‌ریز، گردنبند‌ها و دستبند‌های ظریف حاوی سنگ‌های تزئینی، نیاز به کار زیادی دارند و به‌همین دلیل هم اجرت ساخت آن‌ها بالاتر است. اجرت ساخت را خود طلاساز مشخص می‌کند و مقدار آن را در فاکتوری که به طلافروش ارائه می‌دهد، درج می‌کند. طلافروش برای خرید طلا از طلاساز، این مبلغ را می‌پردازد، اما سپس آن را از مشتری دریافت می‌کند.
معمولاً اجرت ساخت به‌صورت درصدی از وزن طلا یا به‌صورت مبلغ ثابت محاسبه می‌شود. برای مثال ممکن است یک طلا، ۲۰ درصد اجرت ساخت داشته باشد و یا مثلا ۲۰۰ هزار تومان اجرت برای هر گرم آن در نظر گرفته شود.
لازم به ذکر است که اجرت طلاهای سبک به ازای هر گرم، معمولا بیشتر از اجرت طلاهای سنگین است. دلیل آن این است که طلاساز برای طلای سبک و سنگین به یک اندازه زحمت می‌کشد (حتی ممکن است زحمتی که برای طلای سبک کشیده می‌شود، به دلیل ظرافت آن بیشتر باشد). وقتی این اجرت یکسان بر تعداد گرم طلا تقسیم می‌شود، هزینه در هر گرم، برای طلا با وزن بیشتر، کمتر و برای طلا با وزن کمتر، بیشتر خواهد بود.
این اجرت مبنای نحوه محاسبه قیمت طلا است.
مالیات بر ارزش افزوده (مالیات طلا)
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات است که توسط دولت، از خریدار نهایی دریافت می‌شود. به‌عبارت دیگر، طلا فروش این هزینه را از مشتری دریافت کرده و به حساب دولت واریز می‌کند. این مالیات در سال ۱۴۰۳ برای طلا ۹ درصد مشخص شده است.
برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، لازم است قیمت هر گرم طلا را با قیمت اجرت آن (که در هر گرم است) جمع کرده و سپس در تعداد گرم طلا ضرب کنید. سپس این قیمت را، که در حقیقت قیمت تمام‌شده طلا است، در ۹ درصد ضرب کنید تا میزان مالیات محاسبه گردد.
فرض کنید قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار ۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان باشد و اجرت ساخت هر گرم نیز ۲۰۰,۰۰۰ تومان باشد. اگر شما قصد خرید ۵ گرم طلا را داشته باشید:
ابتدا قیمت هر گرم طلا را با اجرت ساخت آن جمع می‌کنیم:
۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان (قیمت هر گرم طلا) + ۲۰۰,۰۰۰ تومان (اجرت ساخت هر گرم) =۳,۲۰۰,۰۰۰ تومان
سپس این مقدار را در تعداد گرم‌های طلا ضرب می‌کنیم تا قیمت کل طلا به دست آید:
۳,۲۰۰,۰۰۰ تومان × ۵ گرم =۱۶,۰۰۰,۰۰۰ تومان
در نهایت، برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، مبلغ کل را در ۹ درصد ضرب می‌کنیم:
۱۶,۰۰۰,۰۰۰ تومان × ۰.۰۹ = ۱,۴۴۰,۰۰۰ تومان
بنابراین، میزان مالیات بر ارزش افزوده‌ای که باید پرداخت شود، ۱,۴۴۰,۰۰۰ تومان است و این عدد برای نحوه محاسبه قیمت طلا استفاده می‌شود.
سود فروشنده
فروشندگان طلا درصدی از قیمت طلا را به‌عنوان سود خود دریافت می‌کنند. این سود در ایران در سال ۱۴۰۳، ۷ درصد مشخص شده است و همه طلافروشان هفت درصد از مبلغ طلا را به‌عنوان سود خود محاسبه می‌کنند.
در مثال بالا، کافی است در محاسبات به‌جای ۹ درصد، عدد ۷ درصد را قرار دهید تا میزان سود فروشنده مشخص شود. اگر محاسبات را انجام دهید در آخر به مبلغ ۱,۱۲۰,۰۰۰ تومان خواهید رسید که همان سود فروشنده از خرید شما است و در نحوه محاسبه قیمت طلا منظور می‌شود.
اکنون که با اجزای قیمت طلا آشنا شدیم، می‌توانیم نحوه محاسبه قیمت طلا را توضیح دهیم.
نحوه محاسبه قیمت طلا برای خرید
نحوه محاسبه قیمت طلا براساس فرمول زیر است که همه طلافروشان از آن استفاده می‌کنند:
۹% مالیات بر ارزش افزوده + ۷% سود طلافروش + {وزن طلا × (اجرت ساخت + قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار)}
اگر اعداد به دست آمده را داخل فرمول بالا قرار دهید، قیمت نهایی طلا مشخص می‌شود که در این مثال۱۸,۶۶۰,۸۰۰ تومان است.
نحوه محاسبه قیمت طلا
نحوه محاسبه قیمت طلا برای فروش
نحوه محاسبه قیمت طلا برای خرید با نحوه محاسبه قیمت طلا برای فروش متفاوت است.
هنگام فروش طلا، اجرت و سود محاسبه نمی‌شود. همچنین از آنجایی که مبنای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، اجرت ساخت است، مالیات نیز از قیمت طلا کاسته می‌شود و آنچه می‌ماند، ضرب قیمت روز طلا در تعداد گرم است که در مثال فوق ۱۵۰۰۰۰۰۰ تومان (۳ میلیون تومان قیمت طلا ضرب در ۵ گرم وزن) می‌شود.
به‌عبارت دیگر، وقتی شما طلا را می‌خرید، لازم است ۱۸,۶۶۰,۸۰۰ پرداخت کنید، اما هنگام فروش ۱۵۰۰۰۰۰۰ تومان به حساب شما باز خواهد گشت.
نحوه محاسبه قیمت طلای کم‌اجرت (خرید و فروش)
طلای کم‌اجرت با طلای دست دوم فرق دارد. این نوع طلا، طلایی است که هیچ اجرتی برای آن در نظر گرفته نشده است و یا اجرت کمی دارد. همان‌طور که ذکر شد، اجرت مبنای مشخص‌کردن مالیات بر ارزش افزوده است و به‌همین دلیل این نوع طلا مالیات هم ندارد. طلاهای کم‌اجرت با استفاده از دستگاه‌های CNC تولید می‌شوند که براساس یک طرح کامپیوتری مشخص‌شده از قبل، ورق‌های طلا را برش می‌دهد. از آنجا که کار با این دستگاه‌ها ساده است، اجرت بسیار کم است.
طلاهای کم‌اجرت و یا بدون اجرت معمول شامل مدال، شمش، النگو، انگشتر ساده و سکه هستند.
با این توضیحات احتمالا متوجه شده‌اید که نحوه محاسبه طلای کم‌اجرت مانند طلای دست دوم است؛ با این تفاوت که فروشنده ۷ درصد از شما سود دریافت می‌کند. به‌عبارت دیگر، هنگام خرید طلای کم‌اجرت، ۷ درصد بیشتر از قیمتی که در آینده آن را می‌فروشید، پرداخت می‌کنید.
همان‌طور که در نحوه محاسبه قیمت طلای کم اجرت و دست دوم و مقایسه آن با طلای نو می‌بینید، هنگام فروش طلای کم‌اجرت و یا دست دوم، ۷ درصد ضرر می‌کنید، اما هنگام فروش طلای نو ممکن است حتی تا ۲۵ درصد ضرر کنید.
به‌همین دلیل هم هست که خرید طلای کم‌اجرت و یا دست دوم، برای سرمایه‌گذاری بسیار بهتر است.
نحوه محاسبه قیمت طلای دارای سنگ
نحوه محاسبه قیمت طلا که در قسمت‌های قبلی مقاله درباره آن صحبت کردیم، برای طلای خاص (بدون سنگ اصل و یا بدل) بود. اما نحوه محاسبه قیمت طلایی که دارای جواهر و یا سنگ‌های بدلی است، متفاوت است.
هنگام خرید این نوع طلا، لازم است هزینه سنگ‌ها را نیز علاوه‌بر هزینه طلا پرداخت کنید. از این گذشته از آنجا که سنگ‌ها تراش خورده و مخراج‌کاری شده‌اند، هزینه‌ای جداگانه به‌عنوان هزینه اجرت سنگ‌ها نیز دریافت می‌شود.
اما هنگام فروش، تنها هزینه طلای بدون سنگ محاسبه شده و به شما پرداخت می‌شود. به‌عبارت دیگر سنگ‌های کارشده روی طلا هنگام فروش ارزشی ندارند و حتی نمی‌توانید هزینه خود سنگ را دریافت کنید. تنها سنگ‌های با ارزش و بسیار درشت، ارزش فروش دارند و می‌توانید در ازای فروش آن‌ها مبلغی را دریافت نمایید.
با توجه به توضیحاتی که داده شد، خرید جواهرآلات در هنگام فروش ضرر شما را بیشتر می‌کند. به‌همین دلیل نیز اگر قصد سرمایه‌گذاری دارید، بهتر است از خرید طلاهایی که دارای سنگ‌های زینتی بدل و یا اصل هستند خودداری کنید؛ مگر اینکه سنگ اصل و با اندازه بسیار بزرگ باشد.
نحوه محاسبه قیمت طلا
نحوه محاسبه قیمت طلا با عیار بالاتر و یا پایین‌تر
قبل از توضیح درباره نحوه محاسبه قیمت طلا با عیار بالاتر و یا پایین‌تر، لازم است با مفهوم عیار و عیارهای رایج آشنا شوید.
«عیار طلا» معیاری برای سنجش خلوص یا میزان طلای موجود در یک آلیاژ است. به بیان ساده‌تر، عیار طلا نشان می‌دهد که چه میزان از وزن یک فلز یا آلیاژ از طلا تشکیل شده است. این معیار معمولاً به‌صورت قسمت‌های هزارم یا قیراط (Karat) بیان می‌شود.
- طلای ۲۴ عیار خالص‌ترین شکل طلا است که ۹۹.۹٪ آن از طلا تشکیل شده و هیچ فلز دیگری با آن ترکیب نشده است. طلا ۲۴ عیار نرم و چکش‌خوار است و به‌همین دلیل در جواهرسازی کمتر استفاده می‌شود. اما شمش‌های طلا ۲۴ عیار هستند.
- طلای ۲۲ عیار شامل ۹۱.۶٪ طلا و ۸.۴٪ فلزات دیگر است. این نوع طلا خلوص بالاتری نسبت به طلای ۱۸ عیار دارد اما همچنان کمی سخت‌تر از طلای ۲۴ عیار است.
- طلای ۱۸ عیار که بیشترین طلای مصرفی در ایران است، شامل ۷۵٪ طلا و ۲۵٪ فلزات دیگر (مانند نقره، مس، یا پالادیوم) است. این ترکیب باعث می‌شود که طلا سخت‌تر و مقاوم‌تر باشد و به‌همین دلیل برای ساخت جواهرات و مصنوعات طلا محبوب است.
- طلای ۱۴ عیار شامل ۵۸.۵٪ طلا و ۴۱.۵٪ فلزات دیگر است. این نوع طلا سخت‌تر از طلای ۱۸ عیار است و برای ساخت جواهراتی که به مقاومت بیشتری نیاز دارند، استفاده می‌شود.
مثال‌هایی که در این مقاله درباره نحوه محاسبه قیمت طلا زده شد، همگی برحسب طلای ۱۸ عیار هستند که طلای رایج در ایران محسوب می‌شوند. اما اگر عیار طلا تغییر کند، قیمت یک گرم آن هم تغییر می‌کند. به‌همین دلیل برای محاسبه قیمت طلاهایی که عیار آن‌ها ۱۸ نیست، لازم است در فرمول‌های ذکر‌شده در این مقاله، قیمت هر گرم طلا با عیار مورد نظر را قرار دهید.
اگر قیمت در دسترس نبود، با استفاده از فرمول زیر می‌توانید وزن طلا را تعدیل کرده و براساس آن قیمت را نیز تعدیل کنید.
وزن تبدیل‌شده = (عیاری که می‌خواهیم وزن را به آن معادل‌سازی کنیم ÷ عیار طلا) × وزن طلا
فرض کنید که شما ۱۰ گرم طلای ۲۴ عیار دارید و می‌خواهید وزن آن را به معادل طلای ۱۸ عیار تبدیل کنید تا بتوانید براساس قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار، قیمت آن را محاسبه کنید.
۷.۵= (۱۸÷ ۲۴)× ۱۰
بنابراین، ۱۰ گرم طلای ۲۴ عیار معادل ۷.۵ گرم طلای ۱۸ عیار است. اکنون با دانستن قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار می‌توانید قیمت خرید و فروش را محاسبه کنید.
نحوه محاسبه قیمت طلا
نحوه محاسبه قیمت طلای سالم و شکسته
لازم است هنگام آشنایی با نحوه محاسبه قیمت طلا، به این نکته هم توجه کنید که هنگام فروش طلا، نحوه محاسبه قیمت طلای سالم و شکسته با هم متفاوت است.
محاسباتی که در این مقاله ذکر شدند، همگی برای طلای سالم ۱۸ عیار بودند. اما اگر طلایی که قصد فروش آن را دارید شکسته باشد یا به هر دلیل خراب شده باشد، با قیمت طلای ۱۸ عیار از شما خریده نمی‌شود؛ بلکه قیمت آن زیر ۱۸ عیار (عیار براساس میزان خرابی مشخص می‌شود) محاسبه می‌گردد.
خلاصه مقاله
برای محاسبه قیمت طلا در سال ۱۴۰۳، باید قیمت پایه طلا، اجرت ساخت، مالیات بر ارزش افزوده، و سود فروشنده را در نظر گرفت. این قیمت تحت تأثیر عوامل جهانی مانند قیمت طلا و نرخ ارز، و عوامل داخلی مانند شرایط اقتصادی ایران است. اجرت ساخت و مالیات به قیمت نهایی اضافه شده، و سود فروشنده محاسبه می‌شود.
سلام مطالبو خوندم عالی بود، نحوه محاسبه قیمت طلا برای فروش یا خرید برای همه مورد نیازه که بدونن.
سلام جواد عزیز درسته به نکته خوبی اشاره کردید.